ჩინეთში ვაკუუმურ მაგლევს ცდიან

Enclosed tube maglev system tested in China

19 მაისი

ჩინელმა მკვლევარებმა წარმატებით განახორციელეს სუპერ მაგნიტურ-ლევიტაციური მეგათერმული და ზეგამტარული მანქანის პირველი ექსპერიმენტი, რომლის დროსაც, ჩაკეტილ მილისებრ სივრცეში, ვაკუუმური გარემო იყო შექმნილი. კვლევები სამხრეთ-დასავლეთ ძიაოტონის უნივერსიტეტის გამოყენებითი ზეგამტარული ლაბორატორიის მკვლევარებმა ჩაატარეს, რომლებსაც ლაბორატორიის ასოცირებული პროფესორი, დოქტორი დენ ძიანი ხელმძღვანელობს.

პროექტის მიზანია მაღალი სიჩქარის მქონე სატრანსპორტო სისტემის შემუშავება, რომელიც ჩაკეტილ, ვაკუუმურ მილისებრ სისტემაში იმოძრავებს. მასში ვაკუუმთან მიახლოებული გარემო იმ მარტივი მიზნით იქმნება, რომ მოძრავ ტრანსპორტს ჰაერმა მინიმალური წინააღმდეგობა გაუწიოს. ამგვარად, შესაძლებელი იქნება მცირე ენერგო დანახარჯებით მაღალი სიჩქარის მიღწევა. მართალია, გვირაბში ვაკუუმური გარემოს შექმნას და შენარჩუნებასაც დასჭირდება ენერგია, მაგრამ სამაგიეროდ, ტრანსპორტის სიჩქარე მნიშვნელოვნად იზრდება.

საერთოდ, მაგნიტური ლევიტაციის პრინციპით მომუშავე ტრანსპორტი სისწრაფით და რბილი, უხმაურო გადაადგილებით გამოირჩევა. მაგრამ ჰაერის წინაღობის გამო, მისი სიჩქარე შეზღუდულია და როცა მატარებლის სიჩქარე 400 კმ/სთ-ს აღწევს, ენერგიის 83 პროცენტი სწორედ ჰაერის წინააღმდეგობის დასაძლევად იხარჯება. ამიტომაა საჭირო გაუხშოებული გარემოს შექმნა. ასეთ გარემოში, მაგლევის სიჩქარე თითქმის შვიდჯერ იზრდება. სწორედ ასეთი გაუხშოებული და სტაბილური სისტემის შექმნაა ჩინელ მეცნიერთა მიზანი. ექსპერიმენტების დროს, მათ მიერ შემუშავებულ ჩაკეტილ გვირაბში, ჰაერის წნევა დაახლოებით ათჯერ იყო შემცირებული.

დღეისათვის, მსოფლიოში ყველაზე სწრაფი მაგლევი შანჰაიში მუშაობს და მისი სიჩქარე 430 კმ/სთ-ია. ძიანი ამბობს, რომ თეორიულად, ვაკუუმურ გარემოში, მატარებლებს 2 900 კმ/სთ სიჩქარის მიღწევა შეუძლია. ის ამბობს, რომ ტრანსპორტის გარდა, ვაკუუმური მაგლევის ტექნოლოგიის გამოყენება, სამხედრო დანიშნულებით და კოსმოსური ხომალდების (არაპილოტირებად) სასტარტო სისტემებშიც შეიძლება.

ძიანის და მისი კოლეგების მიერ შემუშავებული ექსპერიმენტული ვაკუუმური გვირაბის დიამეტრი 12 მეტრია, რომლის შიგნითაც, მაგნიტურ ბალიშებზე, მატარებლის მასშტაბური მოდელი გადაადგილდება. მილში ჰაერის წნევა, ატმოსფერულზე თითქმის 10-ჯერ ნაკლებია, რაც მოძრაობისას, მატარებლისადმი ჰაერის წინააღმდეგობას ამცირებს. აღნიშნული ექსპერიმენტული სისტემის შექმნას ძიანმა და მისმა კოლეგებმა რამდენიმე წელი მოანდომეს.

სხვათა შორის, მაგნიტური ლევიტაციის ტექნოლოგიების ათვისებაში, ჩინელებს კონკურენციას იაპონელები უწევენ. ორი წლის წინათ მათ გამოაცხადეს, რომ შემუშავების პროცესშია მაგნიტური ლევიტაციის პრინციპით მოძრავი სატრანსპორტო სისტემა, რომელიც გაცილებით სწრაფად იმოძრავებს, ვიდრე ლეგენდარული იაპონური „მატარებელი-ჭურვი“. ამ ტიპის ტრანსპორტი იაპონიაში 2027 წელს ამოქმედდება და ტოკიოს შინაგავას სადგურს, ნაგოიასთან დააკავშირებს. ამ ტიპის მტარებლების საშუალო სიჩქარე 500 კმ/სთ-ს მიაღწევს. უფრო შორეულ მომავალში, ამავე ტექნოლოგიით ერთმანეთს ტოკიო და ოსაკაც დაუკავშირდებიან.